Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς στην ανατροφή των παιδιών τους είναι πως να τα διδάξουν ώστε να εκτιμούν τα χρήματα όσο χρειάζεται (ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο) και να μάθουν να κάνουν καλή διαχείριση.
Δεδομένου ότι όλοι θέλουμε να παρέχουμε στα παιδιά μας όσα περισσότερα μπορούμε, συχνά πέφτουμε θύματα της δικής μας ανασφάλειας ή αδυναμίας δίνοντας τους περισσότερα από όσα χρειάζονται ή όσα ζητούν.
Όμως το να διδάξουμε το παιδί μας, πως να διαχειρίζεται τα χρήματα του ίσως είναι το κλειδί για την ευτυχία του, με τους ειδικούς να πιστεύουν ότι η ενίσχυση της οικονομικής εμπιστοσύνης του παιδιού είναι ζωτικής σημασίας.
«Το να έχεις καλή οικονομική ευθύνη είναι απαραίτητο για να είσαι επιτυχημένος στη ζωή, επειδή οι χρηματικές δεξιότητες επηρεάζουν το γάμο, την εργασία ή την αγορά σπιτιού», είπε στο CNBC Make It η Σούζαν Χίρσμαν, διευθύντρια διαχείρισης περιουσίας στο Schwab Wealth Advisory.
Άλλοι κίνδυνοι στους οποίους τα παιδιά μπορεί να πέσουν θύματα εάν δεν είναι οικονομικά μορφωμένα είναι να υπερεκτιμήσουν τις οικονομικές τους δυνατότητες που οδηγούν σε μεγάλα χρέη και υπερφόρτωση των πιστωτικών καρτών που δεν θα μπορέσουν ποτέ να ξεχρεώσουν», λέει ο Σεθ Βούντερ, επικεφαλής επενδύσεων στην Acorns.
«Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός θα πρέπει να είναι μια βασική δεξιότητα, μια βασική δεξιότητα με την έννοια του να μου αρέσει, να διαβάζεις ή να γράφω ή να κάνεις κάτι με τρόπο που θα πρέπει να παρέχεται σε όλους σε οποιαδήποτε περίσταση», είπε.
Οι αποφάσεις για χρήματα μπορούν επίσης να έχουν ευρύτερο αντίκτυπο στην κοινωνία ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο ξοδεύονται και επενδύονται» λέει ο Ερικ Λάντλοτ, επικεφαλής της οικογενειακής συμβουλευτικής και τέχνης και συλλογής στην UBS Global Wealth Management.
Πότε είναι η κατάλληλη ηλικία για μια τέτοια εκπαίδευση
Ο Βούντερ εκτιμά ότι στα έξι είναι η κατάλληλη ηλικία καθώς τα παιδιά αρχίζουν να μπορούν να κατανοούν κάποιες έννοιες για τα χρήματα.
«Αυτή είναι η ηλικία που τα παιδιά αρχίζουν να διδάσκονται μαθηματικά στο σχολείο όπου ασκήσεις όπως «πόσα χρήματα ξόδεψε η Μαρία για ένα κιλό πορτοκάλια» τα βάζει στην διαδικασία να κατανοήσουν την αξία των πραγμάτων.
Ένα χρόνο αργότερα, στα επτά, πολλές από τις οικονομικές τους συνήθειες έχουν ήδη διαμορφωθεί καθώς τα παιδιά είναι περίεργα για τα χρήματα και γνωρίζουν γι′ αυτά πολύ νωρίτερα από ό,τι θα περίμεναν πολλοί γονείς.
Η Χίρσμαν προτείνει να ξεκινήσουμε τη διαπαιδαγώγηση ακόμη νωρίτερα, μεταξύ τριών και πέντε ετών.
Κατά την άποψή της αυτή είναι η κατάλληλη ηλικία να αποκτήσουν την ικανότητα να κάνουν επιλογές και να λογικεύονται.
Είναι ουσιαστικά η ηλικία όπου τα παιδιά μπαίνοντας σε ένα σούπερ μάρκετ ή ένα κατάστημα με παιχνίδια αρχίζουν να τα θέλουν όλα.
Τι πρώτο μάθημα σε αυτή την ηλικία, είναι να μάθουν να ρωτούν «μαμά/μπαμπά έχεις χρήματα για να πάρω αυτό το παιχνίδι»;.
Η απάντηση δεν χρειάζεται να είναι πάντα «ναι», ακόμη και εάν τα χρήματα δεν λείπουν από τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Το «όχι» ή «όχι σήμερα» δείχνει στο παιδί ότι δεν μπορεί να έχει πάντα αυτό που θέλει όταν το θέλει… Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο χρήσιμα μαθήματα στη ζωή τους.
Παρότι οι γονείς θεωρούμε ότι πρέπει να μεγαλώσουν τα παιδιά αρκετά για να μάθουν την αξία των χρημάτων, όλο και περισσότεροι ειδικοί πηγαίνουν πίσω στην «τρομακτική» ηλικία των δύο.
Από τα 2 έως τα 18
Ο Λάντλοτ θεωρεί ότι από την ηλικία των 2 έως 5 ετών είναι μια καλή στιγμή για να ξεκινήσουμε να τους μιλάμε για τα χρήματα, καθώς τα παιδιά είναι πιο δεκτικά στα μηνύματα σχετικά με τις οικογενειακές αξίες.
Υποστηρίζει μάλιστα, ότι το να διδάσκονται σε παιδιά 5 έως 8 ετών «πολύ βασικά πράγματα», όπως ότι τα χρήματα έχουν αξία και πώς οι επιλογές που γίνονται με αυτά έχουν αντίκτυπο είναι πολύ σημαντικό για την διαπαιδαγώγησή τους συνολικά.
Για τα παιδιά ηλικίας 8 έως 12 ετών, τα θέματα μπορεί να είναι πιο περίπλοκα, θεωρεί ο Λάντλοτ.
«Μπορούμε να μιλήσουμε για τους διαφορετικούς τύπους ή χρήσεις των χρημάτων όπως η αποταμίευση ή οι δαπάνες του σπιτιού, όπως τα σχολεία τους, οι δραστηριότητές τους ακόμη και να μάθουν έννοιες όπως η επένδυση».
Καθώς τα παιδιά γίνονται έφηβοι, μεταξύ 12 και 15 ετών, μπορούν να τους ανατεθούν περισσότερες ευθύνες, όπως η διαχείριση ενός μικρού προϋπολογισμού, εξηγεί ο Λάντλοτ.
«Θα μπορούσαμε επίσης να ξεκινήσουμε να συζητάμε οικονομικές αποφάσεις, όπως η υποστήριξη φιλανθρωπικών έργων ή φιλανθρωπικών οργανώσεων και να ακούμε τις απόψεις των παιδιών για αυτές», αναφέρει ακόμα ο Λάντλοτ.
Τέλος, οι νέοι ηλικίας 16 έως 18 ετών μπορεί να μάθουν για το πώς λειτουργούν το χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι τράπεζες, ένα θέμα που κατά τον Landolt θα πρέπει να συζητείται και στο σχολείο.
Ας το σκεφτούμε αυτό όταν μιλάμε για χρήματα στα παιδιά
Κάθε φορά που αποφασίζουμε να ξεκινήσουμε μια συζήτηση για τα χρήματα με τα παιδιά μας, υπάρχουν μερικά πράγματα που οι ειδικοί συνιστούν να έχουμε υπόψη μας.
- Τρία από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να θυμόμαστε είναι να είμαστε συνεπείς, να εστιάζουμε σε πράξεις και να κάνουμε συνεχείς συζητήσεις.
- Μπορούμε είτε να τους αφήσουμε να κάνουν μικρά και διδασκόμενα λάθη, ώστε να μπορούν να μάθουν από αυτά..
- Ένας τρόπος για να γίνει αυτό είναι δίνοντάς τους ένα ποσό κάθε εβδομάδα ώστε να εξοικειωθούν στο τι μπορούν να αγοράσουν με αυτό και φυσικά να μην το σπαταλήσουν σε άσκοπες αγορές.
Το πώς θίγουμε το θέμα των χρημάτων σε ένα παιδί έξι ετών θα είναι διαφορετικό από ότι σε έναν έφηβο, αλλά το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά πρέπει να πάρουν αυτά τα μαθήματα πολύ πριν ξεκινήσουν να αμείβονται ως εργαζόμενοι.
Το να ξέρουν από μικρά να κοιτούν τις τιμές, να ξέρουν ότι οι γονείς δεν έχουν απεριόριστα χρήματα για να αγοράζουν τα πάντα και κυρίως, ότι θα πρέπει να αποταμιεύουν χρήματα για να αγοράσουν ότι χρειάζονται και κυρίως ότι κάποιος εργάζεται για να υπάρχουν, είναι από τα πιο χρήσιμα μαθήματα ζωής που αξίζουν να πάρουν τα παιδιά μας.
